|
TERAPIA PEDAGOGICZNA |
|
|
|
|
|
-Zajęcia rozwijające myślenie matematyczne
Kształtowanie pojęć matematycznych jest procesem ciągłym i w
głównej mierze dokonuje się w naturalnych sytuacjach życia
codziennego, podczas nadarzających się okazji . Zaplanowane działania
służą wprowadzeniu nowych treści lub uporządkowaniu i ukierunkowaniu
nagromadzonych doświadczeń dzieci. Głównym sposobem uczenia się
matematyki jest rozwiązywanie zadań. Rozwiązanie zadania łączy się z
pokonaniem przez dziecko trudności.
Ważne jest, aby dziecko samodzielnie potrafiło rozwiązać te trudności.
Do szkoły uczęszczają jednak dzieci, które nie potrafią poradzić
sobie nawet z prostymi zadaniami. Nie rozumieją ich matematycznego
sensu i nie dostrzegają zależności między liczbami.
Celem warsztatów matematycznych z wykorzystaniem metod
Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej jest wspomaganie rozwoju umysłowego
dzieci. Wiek przedszkolny jest najlepszym okresem do wspomagania dzieci
w rozwoju umysłowy m. Efektywność wspomagania rozwoju,
a także wyniki
edukacji matematycznej zależą od dopasowania treści kształcenia do
możliwości intelektualnych dzieci.
W swojej pracy z dziećmi wykorzystuję treści programowe zawarte w
"Dziecięcej Matematyce", "Sztuce konstruowania gier" oraz pozycji
"Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki". Jest to program dla przedszkoli, klas zerowych i
placówek, do których uczęszczają dzieci ze
specyficznymi problemami w nauce.
W tym programie treści kształcenia podzielone są na 14 bloków tematycznych. Są to:
|
• |
Orientacja przestrzenna. |
|
• |
Rytmy i rytmiczna organizacja czasu. |
|
• |
Przyczyna i skutek. Przewidywanie następstw. |
|
• |
Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów. |
|
• |
Dodawanie i odejmowanie, rozdawanie i rozdzielanie po kilka. |
|
• |
Klasyfikacja. |
•
|
Pomaganie dzieciom uświadomieniu sobie stałej liczby
elementów w zbiorze, chociaż obserwują one zmiany sugerujące, że
przedmiotów jest więcej lub mniej. Równoliczność.
Przybliżanie dzieciom aspektu kardynalnego liczby. |
|
• |
Ustawianie po kolei, numerowanie. Przybliżanie dzieciom aspektu porządkowego liczby. |
|
• |
Długość: kształtowanie umiejętności mierzenia i pomaganie dzieciom w uświadomieniu sobie stałości długości. |
|
• |
Intuicje geometryczne. |
|
• |
Kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci i zdolności do wysiłku intelektualnego. |
|
• |
Pomaganie dzieciom w uświadomieniu sobie stałej ilości
płynów, chociaż po przelaniu wydaje się, że jest więcej lub
mniej. Mierzenie ilości płynów. |
|
• |
Waga i ważenie. |
|
• |
Układanie i rozwiązywanie zadań z treścią. Zapisywanie czynności
matematycznych w sposób dostępny dla pięcio i
sześciolatków. |
-Celem diagnozy
psychologiczno-pedagogicznej dziecka w młodszym wieku szkolnym jest
ocena gotowości do podjęcia nauki u progu szkoły podstawowej.
Głównym założeniem jest obserwacja zachowanie i analiza
wytworów dziecka, które umożliwiają dostrzeżenie
objawów dysharmonii psychoruchowego opóźnienia rozwoju
funkcji uczestniczących w czytaniu i pisaniu. Dzięki temu możliwa jest
profilaktyka niepowodzeń w uczeniu się. Badanie rozwoju
psychomotorycznego dzieci pięcio i sześcioletnich pozwala na ocenę
m.in. sprawności dziecka w obrębie motoryki małej, dużej, orientacji w
schemacie ciała i przestrzeni, funkcji wzrokowo-przestrzennych,
koordynacji wzrokowo ruchowej, sprawności grafomotorycznej, funkcji
słuchowo-językowych , rozwoju umiejętności samoobsługowych oraz
zdolności do kontroli emocji, rozwoju społecznego i j poznawczy.
Celem w/w badań jest profilaktyka niepowodzeń szkolnych u dzieci pięcio
i sześcioletnich o nieharmonijnym rozwoju. W kolejnych latach
nauki diagnoza powinna skupić się na ocenie ryzyka
występowania trudności w nauce czytania i pisania( w tym specyficznych
trudności
tj. dysleksji, dysortografii i dysgrafii).
-Indywidualne zajęcia dla
dzieci w młodszym i starszym wieku szkolnym mających trudności w
nauce czytania i pisania podnoszą sprawność w obrębie:
•
|
funkcji wzrokowo-przestrzennych (w tym: percepcji wzrokowo -
przestrzennej i szybkości spostrzegania wzrokowego podczas pracy z
materiałem wzrokowym; |
|
• |
koordynacji wzrokowo-ruchowej, strukturalizacji percepcji; |
|
• |
uwagi i kontroli wzrokowo - ruchowej podczas pracy z materiałem złożonym; |
|
• |
pojemności pamięci wzrokowej krótkotrwałej; |
•
|
funkcji słuchowo-językowych (w tym: słuch fonemowy; pamięć
fonologiczna; umiejętność dokonywania analizy głoskowo-fonemowej,
abstrahowania głoski i syntetyzowania głosek; uwaga i pamięć
fonologiczna); |
|
• |
integracji percepcyjno-motoryczną oraz czytania i pisania. |
-Zajęcia indywidualne dla dzieci dyslektycznych w młodszym i starszym wieku szkolnym.
Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu są spowodowane zaburzeniami
niektórych funkcji poznawczych i motorycznych, które
występują u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Podłożem tych
zaburzeń jest nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu
nerwowego. Poszczególne rodzaje tych trudności mogą występować w
izolacji lub łączyć się ze sobą. Są to:
|
• |
dysleksja - trudności w czytaniu lub w czytaniu i pisaniu, |
|
• |
dysgrafia - trudności w opanowaniu kaligrafii (brzydkie, czasem wręcz nieczytelne pismo,) |
|
• |
dysortografia - trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (rażące i nagminne popełnianie błędów ortograficznych). |
Etiologia
Do najczęstszych przyczyn należą: czynniki dziedziczne (występowanie
rodzinne). mikrouszkodzenia powstałe w okresie ciąży, okresie
okołoporodowym i w pierwszych miesiącach życia, wady rozwojowe
ośrodkowego układu nerwowego.
Prowadzą one w efekcie do:
•
|
zaburzeń funkcji językowych i funkcji
percepcyjno-motorycznych (postrzegania słuchowego, wzrokowego i
motoryki) oraz ich wzajemnego współdziałania |
|
• |
zaburzeń
uwagi, pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej) |
|
• |
lateralizacji (brak
dominacji ręki oraz oka) i orientacji w przestrzeni. |
Zaburzenia te
często ulegają pogłębieniu w trakcie rozwoju dziecka w wyniku zaniedbań
środowiskowych i dydaktycznych. Z kręgu dysleksji wyklucza się jednakże
zaburzenia w czytaniu i pisaniu wynikające wyłącznie z takich zaniedbań
lub będące skutkiem upośledzenia rozwoju umysłowego.
Występowanie
Dysleksja występuje u 10-15% populacji dziecięcej, jej najcięższa
postać polegająca na opóźnieniu w czytaniu o 2 lata i więcej w
stosunku do wieku, inteligencji i wykształcenia, jest oceniana na 4%.
Objawy zależą od wieku dziecka.
- Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy - objawy "ryzyka dysleksji":
|
• |
opóźniony rozwój ruchowy ( słabo lub w ogóle nie
raczkują, późno zaczynają chodzić, trudności z utrzymaniem
równowagi, obniżone napięcie mięśniowe), |
|
• |
mała sprawność ruchowa (mało zręczne, nieporadne w samoobsłudze). |
|
• |
opóźniony rozwój mowy (później wypowiadają pierwsze słowa, problemy z budowaniem zdań), |
|
• |
dłuższe utrzymywanie się pierwotnych odruchów wrodzonych. |
- Wiek przedszkolny 3-5 lat - objawy "ryzyka dysleksji":
|
• |
opóźniony rozwój ruchowy, |
|
• |
mała sprawność ruchowa całego ciała, a szczególnie rąk (słabo
biega, trudności w utrzymaniu równowagi, zapinaniu
guzików, nawlekaniu korali, trzymaniu kredki), |
|
• |
słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa , |
|
• |
opóźniony rozwój mowy, |
|
• |
zaburzenia postrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej |
- Wiek 6-7 lat (klasa 0):
|
• |
trudności z wymową, |
|
• |
trudności w zapamiętywaniu, |
|
• |
trudności w odróżnianiu podobnych głosek, wydzielaniu i łączeniu sylab, |
|
• |
trudności w wyróżnianiu elementów z całości, |
|
• |
trudności orientacji w czasie (pory roku, dnia, godziny), |
|
• |
trudności w rysowaniu i odtwarzaniu figur oraz wzorów, |
|
• |
trudności w układaniu obrazków i elementów według wzoru, |
|
• |
wadliwa wymowa (przekręcanie, przestawianie, notoryczne błędy gramatyczne, |
|
• |
trudności w nauce czytania, |
|
• |
brak lateralizacji (oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki itp.), |
|
• |
mała sprawność manualna (wiązanie sznurowadeł, trzymanie nożyczek, sztućców), |
|
• |
opóźnienie orientacji w schemacie ciała. |
- Wiek wczesnoszkolny (I-III klasa):
|
• |
utrzymywanie się i pogłębianie powyższych trudności, |
|
• |
mała sprawność ruchowa (nie potrafi jeździć na dwukołowym rowerze, łyżwach, nartach, problemy z samoobsługą), |
|
• |
utrzymująca się oburęczność, |
|
• |
zaburzenia koordynacji czynności ręki i oka, |
|
• |
trudności w zapamiętywaniu nazw, dat, liczb, tabliczki mnożenia, |
|
• |
mylenie liter, |
|
• |
opuszczanie, przestawianie, dodawanie liter i sylab, |
|
• |
trudności z pisownią, |
|
• |
brzydkie pismo i rysunek. |
- Wiek starszy szkolny (powyżej kl. IV i szkoła średnia):
|
• |
stopniowe zmniejszanie się lub ustępowanie trudności w czytaniu, |
|
• |
ograniczanie się trudności w pisaniu często tylko do dużej ilości błędów ortograficznych i brzydkiego pisma, |
|
• |
uogólnianie się trudności szkolnych na inne przedmioty nauczania, |
|
• |
trudności w nauce języków obcych. |
W Pracowni Psychologicznej terapią pedagogiczną zajmuje się Joanna Synowiec.
|
|
|
